Wat ons uitdaagt
De druk op de zorg in de Regio Noord- en Midden-Limburg is groot. De vraag naar zorg blijft toenemen, terwijl het aantal zorgmedewerkers afneemt. Dit probleem speelt in heel Nederland, maar in onze regio zijn de uitdagingen extra groot.
Inwoners van Noord- en Midden-Limburg zijn gemiddeld minder gezond en hebben vaker zorg nodig. Tegelijk is het moeilijker om voldoende personeel te vinden. Dat merken inwoners nu al: wachttijden lopen op, thuiszorg is niet altijd beschikbaar en de huisarts is soms moeilijk bereikbaar.
De toegang tot zorg staat daardoor serieus onder druk, vooral in het oosten van de regio.
- Dubbele vergrijzing en demografische druk
De bevolking veroudert snel. In 2040 bestaat ruim 11% van de inwoners uit 80-plussers, en het aandeel 65-plussers stijgt naar 31%. Dit is veel hoger dan het landelijke gemiddelde. Tegelijk daalt het aandeel werkenden (20-64 jaar) naar 50%. Hierdoor neemt de zogenoemde ‘grijze druk’ in onze regio sterk toe, wat leidt tot meer zorgvragen en minder mensen om die zorg te bieden.
- Ongelijke gezondheid en leefomgeving
Inwoners van Noord- en Midden-Limburg zijn minder gezond dan gemiddeld. Meer dan de helft van de volwassenen heeft overgewicht, en er wordt te weinig bewogen. Chronische aandoeningen zoals dementie (+60%), beroertes (+28%) en COPD (+25%) nemen flink toe. Ook psychische klachten groeien: 15% van de jongeren tussen 18 en 24 loopt een hoog risico op angst of depressie. Tegelijkertijd beïnvloedt de fysieke omgeving de gezondheid. Slechte luchtkwaliteit speelt een rol bij longkanker en astma, en gevoelens van eenzaamheid nemen toe (van 26% naar 35% in 10 jaar tijd).
- Bestaanszekerheid en sociale problematiek
Armoede en bestaansonzekerheid komen veel voor, vooral in steden als Venlo en Roermond, waar 8% van de huishoudens onder het sociaal minimum leeft (landelijk 6,7%). Ook dat draagt bij aan een grotere zorgvraag en slechtere gezondheid.
- Arbeidsmarkt- en personeelstekorten
Het tekort aan personeel is groot en blijft groeien. In 2021 lag het tekort op 5,3%. Zonder ingrijpen groeit het tekort aan zorgmedewerkers in heel Noord- en Midden-Limburg naar ruim 4.500 in 2032. Tegelijk daalt het aantal mantelzorgers, doordat er steeds minder mensen zijn om voor anderen te zorgen.
Onze uitdaging
De kern van de regionale uitdaging is de toegankelijkheid van de zorg. Steeds meer mensen hebben zorg nodig, maar er zijn steeds minder mensen om die te bieden. Dit leidt nu al tot wachtlijsten, patiëntenstops en een tekort aan thuiszorg of huisartsenzorg. Zonder actie wordt de situatie ernstiger, vooral in het oostelijk deel van de regio.
Tegelijk stijgen de kosten door de groeiende en complexere zorgvraag, waardoor ook de betaalbaarheid van de zorg onder druk komt te staan. Dit vraagt om een andere manier van werken, betere samenwerking en gerichte investeringen.
Wat wij zien als oplossing
In onze regio lopen al meer dan 200 initiatieven. Maar dat is nog niet genoeg. Het personeelstekort groeit en de druk op de zorg neemt toe. Daarom moeten we de zorg anders organiseren. Omdat het móét, maar vooral omdat we het wíllen – voor elkaar en voor de generaties na ons.
Daarvoor moeten we keuzes durven maken en anders durven focussen: minder doen wat niet nodig is, meer doen wat echt telt. Zodat zorgprofessionals hun werk met plezier kunnen blijven doen en inwoners kunnen vertrouwen op zorg en ondersteuning die past bij het leven.
Onze visie: zorg die past bij het leven
We geloven in een gezonde regio waarin zorg en ondersteuning passen bij het leven van mensen. Waar iedereen, jong en oud, kan rekenen op passende hulp: dichtbij als het kan, specialistisch als het moet. Die regio maken we niet alleen, maar samen. Met inwoners, zorgprofessionals, organisaties en gemeenten.
Iedereen verdient goede zorg.
Dichtbij als het kan, specialistisch als het moet.
- Ongelijke gezondheid en leefomgeving
Inwoners van Noord- en Midden-Limburg zijn minder gezond dan gemiddeld. Meer dan de helft van de volwassenen heeft overgewicht, en er wordt te weinig bewogen. Chronische aandoeningen zoals dementie (+60%), beroertes (+28%) en COPD (+25%) nemen flink toe. Ook psychische klachten groeien: 15% van de jongeren tussen 18 en 24 loopt een hoog risico op angst of depressie. Tegelijkertijd beïnvloedt de fysieke omgeving de gezondheid. Slechte luchtkwaliteit speelt een rol bij longkanker en astma, en gevoelens van eenzaamheid nemen toe (van 26% naar 35% in 10 jaar tijd).
- Bestaanszekerheid en sociale problematiek
Armoede en bestaansonzekerheid komen veel voor, vooral in steden als Venlo en Roermond, waar 8% van de huishoudens onder het sociaal minimum leeft (landelijk 6,7%). Ook dat draagt bij aan een grotere zorgvraag en slechtere gezondheid.
Als we dit samen doen, kunnen we echt verschil maken.
Dáár geloven we in.
Onze aanpak: regionaal anders focussen
Om dit te bereiken, moeten we samen anders naar zorg durven kijken. Want doorgaan op de oude manier is geen optie meer. We kiezen voor een regionaal andere focus, waarbij we inzetten op:
- Lokaal en dichtbij
Zorg en ondersteuning organiseren we zoveel mogelijk in de eigen leefomgeving. Wat mensen zelf kunnen, ondersteunen we. Wat iemand nodig heeft, regelen we dichtbij huis. We werken wijkgericht en bouwen aan sterke gemeenschappen, waar mensen naar elkaar omkijken en elkaar helpen.
- Voorkomen is beter dan genezen
We zetten sterk in op preventie en een gezonde leefstijl. Want hoe gezonder we leven, hoe minder zorg we nodig hebben. Daarom investeren we in bewustwording, voorlichting en vroegtijdige hulp. We zorgen dat mensen grip hebben op hun gezondheid: fysiek, mentaal én sociaal.
- Slimme innovaties en persoonlijke begeleiding
Digitale zorg en technologische innovaties helpen ons om zorg beter en efficiënter te organiseren. Maar technologie vervangt nooit het persoonlijke contact. Daarom combineren we slimme oplossingen met persoonlijke aandacht, zodat iedereen de juiste zorg of ondersteuning krijgt op het juiste moment.
Samen lukt het
We kunnen de zorg niet alleen veranderen. Dat lukt alleen als we samenwerken met gemeenten, welzijnsorganisaties en verzekeraars. Dat vraagt om vertrouwen, lef en een gedeeld doel. En dat hebben we.
Iedereen speelt daarin een rol:
- Inwoners
Zij nemen meer verantwoordelijkheid voor hun eigen gezondheid en welzijn.
- Zorg- & welzijnsprofessionals
Zij werken samen en doen wat écht nodig is, niet elke vraag leidt meteen tot zorg of actie.
- Organisaties
Zij kijken verder dan hun eigen belang, investeren in wat werkt en stoppen met wat niet meer helpt.
Waar wij naartoe werken
De druk op de zorg neemt snel toe. Zonder ingrijpen loopt het tekort in Noord- en Midden-Limburg Oost op tot ruim 2.240 medewerkers in 2028 en tot 3.600 in 2032. Steeds meer inwoners lopen daardoor het risico geen of te laat zorg te krijgen, vooral in het oostelijk deel van de regio.
Binnen Raf is daarom één duidelijke ambitie afgesproken: het verwachte personeelstekort vanaf 2029 met 60% terugdringen. Uit berekeningen in het transformatieplan blijkt dat we met de maatregelen al een stevige stap zetten: tegen eind 2028 verwachten we ongeveer 1.350 fte te besparen, ruim de helft van de totale ambitie. Dit gebeurt door zorg slimmer te organiseren en het zorggebruik waar mogelijk te verlagen, zodat professionals meer tijd hebben voor de zorg die er écht toe doet. Het gaat om zorg, die beter en anders is georganiseerd: dichterbij, preventiever, digitaal ondersteund én altijd met persoonlijke aandacht.
Na 2028 bouwen we voort op deze aanpak, samen met gemeenten, zorgverzekeraars, welzijnsorganisaties en inwoners. Alleen door samenwerking kan deze ambitie worden waargemaakt.
Belangrijk om te weten: het transformatieplan levert al de helft van de 60%-ambitie op. Daarnaast lopen in het bredere regioprogramma andere projecten en initiatieven mee, die samen zorgen dat de 60% structureel wordt behaald. En mogelijk zelfs meer.
